ਦੇਵਿੰਦਰ ਸਤਿਆਰਥੀ
ਦੇਵਿੰਦਰ ਸਤਿਆਰਥੀ (੨੮ ਮਈ ੧੯੦੮-੧੨ ਫਰਵਰੀ ੨੦੦੩) ਦਾ ਜਨਮ ਪਟਿਆਲਾ ਰਿਆਸਤ ਦੇ ਨਗਰ ਭਦੌੜ (ਹੁਣ ਜਿਲ੍ਹਾ ਬਰਨਾਲਾ), ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਹਿੰਦੀ, ਉਰਦੂ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੂਲ ਨਾਂ ਦੇਵਿੰਦਰ ਬੱਤਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮ ਫਿਰ ਕੇ ਲੋਕਜੀਵਨ, ਗੀਤਾਂ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਸਾਂਭਿਆ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕਯਾਤਰੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪੰਜਾਬੀ ਰਚਨਾਵਾਂ ਹਨ; ਲੋਕਧਾਰਾ: ਗਿੱਧਾ, ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਗੀਤ; ਕਾਵਿ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ: ਧਰਤੀ ਦੀਆਂ ਵਾਜਾਂ (੧੯੪੧), ਮੁੜ੍ਹਕਾ ਤੇ ਕਣਕ (੧੯੫੦), ਬੁੱਢੀ ਨਹੀਂ ਧਰਤੀ (੧੯੫੩), ਲੱਕ ਟੁਣੂ-ਟੁਣੂ (੧੯੫੯); ਨਾਵਲ: ਘੋੜਾ ਬਾਦਸ਼ਾਹ, ਸੂਈਬਜ਼ਾਰ; ਕਹਾਣੀ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ: ਕੁੰਗ ਪੋਸ਼, ਸੋਨਾਗਾਚੀ, ਦੇਵਤਾ ਡਿਗ ਪਿਆ, ਤਿੰਨ ਬੂਹਿਆਂ ਵਾਲਾ ਘਰ, ਪੈਰਿਸ ਦਾ ਆਦਮੀ, ਨੀਲੀ ਛਤਰੀ ਵਾਲਾ, ਲੰਕਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਕੋਲੰਬੋ, ਸੰਦਲੀ ਗਲੀ; ਅਨੁਵਾਦ: ਮਿੱਟੀ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤਾਂ (ਰਾਮ ਬ੍ਰਿਕਸ਼ ਬੇਨੀਪੁਰੀ ਦੀ ਹਿੰਦੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਮਾਟੀ ਕੀ ਮੂਰਤੇਂ), ਅਮ੍ਰਿਤ ਸੰਤਾਨ (ਗੋਪੀਨਾਥ ਮਹੰਤੀ ਦੀ ਓੜੀਆ ਪੁਸਤਕ), ਇਕੋਤਰ ਸੋ ਕਵਿਤਾ (ਟੈਗੋਰ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ਏਕੋਤਰ ਸ਼ਤਿ) ।
Devendra Satyarthi (1908-2003) was born at Bhadaur (now distt. Barnala), Patiala in the Indian state of Punjab. He was an Indian folklorist and writer of Hindi, Urdu, Punjabi literature. He had a passion for folk songs and started collecting them to publish. He published over 50 books composed of novels, short stories, poems, essays and folksong anthologies in Urdu, Hindi and Punjabi languages. His Punjabi poetic works are Dharti Dian Vajan, Murhka Te Kanak, Buddhi Nahin Dharti and Lakk Tunu Tunu.